مطالب آموزشی

روانشناسی رنگ چیست

  • نویسنده: ریحانه یحیی
  •     
  • :تاریخ

همان‌طور که می دانید رنگ مؤثرترین ابزار در ایجاد احساسات و تصور در مخاطب است. به همین دلیل در طراحی های گرافیکی و ابزار های تبلیغاتی انتخاب رنگ و رنگ آمیزی طرح ها اهمیت ویژه ای دارد. انتخاب رنگ در طرح های گرافیکی بسته به هدف طرح، سلیقه طراح، سلیقه مخاطب و موضوع فعالیت شرکت دارد. یک گرافیست برای اینکه انتخاب رنگی درست و حرفه ای داشته باشد باید از روانشناسی رنگ ها و مفهوم هر رنگ در طراحی اطلاعات کافی داشته باشد. به همین دلیل در این مقاله می خواهیم روانشناسی هر رنگ را بررسی نماییم.

 

روانشناسی رنگ چیست

 

روان شناسی رنگ، یک رشته تحصیلی است که در دانشگاه به صورت آکادمیک تدریس می شود و هدف از مطالعه آن بررسی رنگ ها و ارتباط آن با رفتار انسان است. روانشناسی رنگ حتی بررسی می کند که چگونه رنگ ها بر تصمیمات افراد اثر گذار هستند. این رشته در طراحی های گرافیکی، دیزاین های داخلی، بازاریابی و تبلیغات و فروش مورد استفاده قرار می گیرد. تمامی این مطالعات و آموزش ها با این هدف دنبال می شود که معنی رنگ ها در مکان های مختلف به درستی درک شود.   

 

رنگ در تبلیغات

 

متخصصان تبلیغاتی حتی رنگ ها را یک ابزار برقراری ارتباط می دانند که می تواند در تصمیمات مخاطب در خرید تأثیر بگذارد به همین دلیل در تمامی کمپین های تبلیغاتی خود از یک رنگ واحد برای معرفی کمپین استفاده می کنند. و یا حتی برای یک برند یک رنگ خاص تعریف می کنند تا مخاطب با دیدن آن رنگ، برند در ذهنش تداعی شود.

مشاوران تبلیغاتی حتی معتقدند در لوگو یک برند که از اشکال، تصویر نوشته و رنگ تشکیل شده است، آنچه که در ذهن مخاطب تا 80 درصد ثبت می شود رنگ لوگو است. به همین دلیل می گویند انتخاب رنگ آمیزی درست می تواند تا 80 درصد به معرفی برند کمک کند.

هر رنگ چه تأثیری در مخاطب برند دارد؟

به طور نمادین برای هر رنگ احساساتی را تعریف کرده اند تا به طراحان کمک کنند تا در انتخاب رنگ های خود دقت کافی داشته باشند. در ادامه برخی از این رنگ ها و احساساتی که در مخاطب ایجاد می کنند را به طور خلاصه بررسی می کنیم.

آبی : رنگ آرامش و پاکیزگی

رنگ آبی در تمامی کتب روانشناسی رنگ به رنگ آرامش معروف است. آرامشی که از رنگ آبی به مخاطبان یک طرح القا می شود آرامشی است که شادی زیادی در آن مشاهده نمی شود. به همین دلیل زمانی که دارند یک ترکیب رنگی با رنگ آبی ایجاد می کنند از دیگر رنگ های شاد نظیر زرد و سبز به عنوان رنگ مکمل استفاده می شود. همچنین رنگ آبی به دلی شباهت به رنگ آب، نماد پاکیزگی است و بیشتر تولید کننده های مواد شوینده و بهداشتی از این رنگ در تبلیغات خود استفاده می کنند.

 

قرمز : رنگ توجه و هیجان

رنگ قرمز در بسیاری از مخاطبان ایجاد حس هیجان می کنند. این هیجان گاهی با کاهش تمرکز همراه است. این هیجان آن چیزی است که همه در برند سازی به آن نیاز دارند به عنوان مثال در وب سایت های و فروشگاه های اینترنتی دکمه خرید محصول به رنگ قرمز طراحی می شود. اما استفاده زیادی از رنگ قرمز نتیجه عکس به همراه دارد و حس خشونت را افزایش می دهد.

 

 

زرد: رنگ تحریک ذهن مخاطب

رنگ زرد جزء رنگ هایی است که در استفاده از آن باید دقت کافی به خرج داده شود.  این رنگ نیز مانند رنگ قرمز جزء رنگ های گرم محسوب می گردد و بیشترین کاربرد را در صنایع غذایی دارد، اکثر کارخانه های تولید کنند خوراکی برای کودکان از این رنگ برای بسته بندی های خود استفاده می کنند.  این رنگ در مخاطب حس کنجکاوی را ایجاد می کند اما اگر در ترکیب رنگی درستی استفاده نشورد می تواند نتیجه مثبت نداشته باشد.

 

 

سبز : رنگ ایجاد حس مثبت

رنگ سز به دلیل اینکه یادآور طبیعت است بیشتر از رنگ های دیگر در ایجاد حس مثبت در مخاطب اثر دارد. رنگ سبز نماد طبیعت و سلامتی است، و القا کنند حس نشاط و سرزندگی در افراد است، همچنین این رنگ القا کننده حس اطمینان و امنیت است، شرکت های تبلیغاتی از این رنگ بیشتر در صنایعی که تاکید بر طبیعی بودن محصول خود دارند استفاده می کنند.

 

 

نارنجی: رنگ خلاقیت

نارنجی ر مخاطب ایجاد حس خلاقیت، خوشبختی و موفقیت می کند. طراحان از این رنگ برای اطلاع رسانی یک خبر در تیترها و یادداشت های خود استفاده می کنند که تنها نگاه ها را به خود جلب کنند. البته این رنگ به اندازه قرمز توجه لازم را به خود جذب نمی کند. نارنجی رنگی دارای تحرک و انرژی بالا محسوب می گردد، کسی برای رنگ اتاق خواب یا اتاق مطالعه خود از این رنگ استفاده نمی کند چون نه تنها آرامش بخش نیست بلکه مانع از تمرکز می گردد و موجب جنب و جوش و حرکت افراد می گردد. نارنجی نیز مانند زرد و قرمز بیشترین استفاده را در صنایع غذایی دارد. رنگ نارنجی به دلیل جذابیت بالا و همنشینی خوب کنار رنگ های قرمز، بنفش، سبز پررنگ و سورمه ای به یکی از کاربردی ترین رنگ ها در صنعت چاپ و تبلیغات تبدیل شده است.

 

 

صورتی: ایجاد حس سرگرمی و کودکانه

مثال بارز استفاده از رنگ صورتی در بسته بندی اسباب بازی های کودکان است. این رنگ بسته بندی حس سرگرمی و شادی را در کودک تقویت کرده  و مخاطب را به خرید ترغیب می کند. همچنین در صنایع آرایشی و بهداشتی نیز بسیار کاربرد دارد، رنگ صورتی رنگ محبوب اکثر خانم هاست و به آنها حس لطافت و ظرافت را القا می نماید، به همین دلی بسته بندی بیشتر محصولات آرایشی به طیف رنگ های صورتی گرایش دارد.

 

 

سفید

سفید یکی از بهترین رنگ هایی است که همواره در طراحی از آن استفاده های زیادی می شود اما این رنگ به تنهایی روح لازم برای تبلیغات را ندارد و آرامش زیادی به همراه دارد به همین دلیل همواره با دیگر رنگ ها مورد استفاده قرار می گیرد. یکی از ویژگی های رنگ سفید این است که با تمامی طیف های رنگی قابلیت ترکیب دارد. بیشترین استفاده از رنگ سفید در طراحی ها رنگ زمینه است. دیگر رنگ ها در این رنگ زمینه به بهترین شکل نمایان شده و برای مخاطب نیز زیبای، آرامش و خوانایی را به همراه دارد.

مشکی

مشکی نیز رنگ بسیار پر طرفداری در گرافیست های تجاری می باشد. زیرا این رنگ با ترکیب طلایی حس لوکس بودن و لاکچری بودن و به طور کلی قدرت را در ذهن مخاطب القا می کند. نکته قابل ذکر این است که این رنگ مشکی در خیلی از موارد نباید به عنوان رنگ زمینه انتخاب شود زیرا خوانایی متن در این رنگ زمینه کمی دشوار است. زمانی مشکی رنگ مناسب زمینه است که محتوای متنی در حداقل میزان خود باشد.

خاکستری

خاکستری جزء رنگ های خنثی است که اکثر طرحان به آن علاقه زیادی دارند. این رنگ خنثی برای اینکه در رنگ زمینه یک برند استفاده شود گزینه بسیار مناسبی است. البته این رنگ خنثی برای سازمان ها و ادارات دولتی که می خواهند در نظر مخاطب قابل اعتماد به نظر برسند نیز بسیار مناسب است.

روانشناسی رنگ‌ها در برند سازی چه تأثیر دارد؟

اهمیت روانشناسی رنگ در برند سازی به قدر اهمیت دارد که پیش از طراحی، طراح در ذهن خود طرح مد نظر را ابتدا رنگ آمیزی می کند سپس به اتد اولیه می پردازد. اهمیت انتخاب رنگ در برندینگ به حدی است که رنگ ها را هویت برند معرفی کرده اند. هویت برند همان شخصیت  احساس ایجاد شده توسط برند است. مثال بارز این گفته را در تفسیر رنگ مشکی بیان کردیم. رنگ مشکی در ترکیب با رنگ طلایی حس قدرت، تجملات و لاکچری بودن برند را به مخاطب القا می کند.

 

تأثیراتی که رنگ در برند سازی دارد را اگر بخواهیم در قالب یک جمله بیان کنیم :  "رنگ صحیح به برند اعتبار ‌بخشیده و آن را از رقبا متمایز می کند."

مشاوران تبلیغاتی حتی معتقدند که در تبلیغات دنیای دیجیتال نسبت به تبلیغات فیزیکی رنگ آمیزی اهمت بیشتر دارد.  زیرا رنگ آمیزی یک وب سایت همانند یک ویترین می تواند مخاطب را ترغیب کند تا داخل فروشگاه بیاید و از آن خرید کند. آنچه که در فروشگاه های اینترنتی اهمیت دارد این موضوع است که کاربرد مدت زمان زیادی را داخل صفحات سایت بماند. اگر فروشگاه اینترنتی از طراحی و زیبایی مناسب استفاده نکند، ممکن است جذابیت خود را در نظر اکثر مخاطبان از دست دهد .

در آخر مشاوران معتقدند استفاده از دو رنگ اصلی (غیر از مشکی یا خاکستری تیره) در برند سازی بسیار نتیجه ای مثبت به همراه دارد. دلیل آن این است که به خاطر سپردن دو رنگ آسان تر از سه، چهار یا پنج رنگ خواهند بود. این ایده به ویژه هنگام طراحی لوگو بیشتر اهمیت پیدا می کند.

کنتراست رنگ در روان شناسی رنگ ها به چه معنا است؟

بیشترین موضوعی که روان شناسی رنگ به مطالعه آن پرداخته می شود کنتراست است. کنتراست رنگی شامل رنگ‌های مکمل، ترکیب رنگ و رنگ‌های گرم یا سرد است. وقتی در طرحی به کنتراست زیاد یا کم اشاره شود، هدف از این کنتراست مقدار رنگ است. استفاده مؤثر از کنتراست، آن نکته ای است که برند را از دیگر رقبا متمایز کرده و یک طرح را منحصر به فرد می کند.

به کمک کنتراست رنگی می‌توان یکی از عناصر بصری را از پس ‌زمینه جدا کرد. «کنتراست بالا» (High Contrast) به حالتی می‌ گویند که رنگ ‌ها به سادگی از یکدیگر جدا شده باشند و «کنتراست پایین» عکس این حالت است.

 

 

به طور کلی زمانی که از روانشناسی رنگ ها در بازاریابی و فروش صحبت می‌کنیم و بر محتوایی مهم تاکید داریم، کنتراست بالا اهمیت بیشتری دارد چراکه مشاهده آن ساده‌ تر است. رنگ روشن، زیر رنگ تیره یا برعکس، خوانایی بسیار مناسبی ایجاد می ‌کند. البته این امر شاید جذابیت خاصی را شامل نشود اما نوشته یا محتوا را قابل خواندن می‌ کند.

نکته مهمی دیگری که باید به آن توجه داشت این است که زمانی که تمامی رنگ‌ها کنتراست بالا داشته باشند، هیچ عنصری را نمی ‌توان برجسته ‌تر از دیگری نشان داد و بعد از مدتی چشم خسته می‌ شود.

اگر بخواهیم رنگ های مکمل را نیز در این مبحث بررسی نماییم، ابتدا باید یک چرخه رنگی 12 قسمتی را تصور کنیم، اساساً رنگ‌های مکمل آن ‌هایی هستند که در چرخه رنگ، مقابل یکدیگر قرار می ‌گیرند. در ابتدایی ترین شکل خود، آن‌ها شامل یک رنگ اصلی و یک رنگ ثانویه هستند که از ترکیب دو رنگ اولیه دیگری ایجاد می ‌شود. به عنوان مثال، رنگ مکمل زرد، بنفش است که از ترکیب قرمز و آبی ایجاد می ‌شود.